Język angielski amerykański a brytyjski – różnice, wymowa, ciekawostki

Angielski to język międzynarodowy – używany przez miliony ludzi na całym świecie. Ale czy wszyscy mówią bardziej „po brytyjsku” czy „po amerykańsku”? Sprawdźmy!

Angielski jest językiem urzędowym w ponad 60 krajach i lingua franca (językiem międzynarodowej komunikacji) w wielu branżach: biznesie, technologii, nauce czy dyplomacji.

Brytyjski angielski dominuje w:

• Europie (szczególnie w edukacji i instytucjach UE),
• Indiach, Pakistanie i innych krajach Wspólnoty Narodów (Commonwealth),
• Afryce (Nigeria, RPA, Kenia).

Amerykański angielski jest bardziej popularny w:

• Ameryce Łacińskiej (np. w Meksyku czy Brazylii uczą się go częściej),
• Japonii, Korei Południowej i Chinach,

Popkulturze (filmy, gry, media – większość treści pochodzi z USA).

Język angielski rozwijał się niezależnie po obu stronach Atlantyku od XVII wieku, kiedy koloniści z Wielkiej Brytanii zaczęli osiedlać się w Ameryce Północnej. W tamtych czasach angielski był jeszcze dość niestabilny, a nowe warunki życia, wpływy języków rdzennych Amerykanów, francuskiego i hiszpańskiego sprawiły, że zaczęły powstawać regionalne różnice.

Dodatkowo w XIX wieku amerykański leksykograf Noah Webster postanowił uprościć pisownię angielskiego, co zaowocowało zmianami takimi jak:

• colour → color
• theatre → theater
• centre → center

Chciał on, by amerykański angielski był bardziej logiczny i niezależny od brytyjskiego. Efekt? Do dziś mamy dwie wersje języka, które czasem potrafią wprowadzić w błąd.

• Amerykanie upraszczają: favorite (UK: favourite), organize (UK: organise).
• Brytyjczycy trzymają się starszych norm i często używają -re zamiast -er (np. theatre theater).

• Brytyjczycy chętniej używają Present Perfect:
  • BrE: I have just eaten.
  • AmE: I just ate.
• W Ameryce częściej pojawia się Past Simple tam, gdzie Brytyjczycy trzymaliby się Present Perfect.

• Brytyjski angielski ma bardziej wyraźne „r” na końcu wyrazów, np. w słowie car, podczas gdy Amerykanie je „połykają”.
• W USA „t” w słowie butter brzmi bardziej jak „d”, a w Wielkiej Brytanii słychać je wyraźniej.

Ponieważ miliony ludzi używają angielskiego jako drugiego języka, powstał tzw. Global English – prostsza, bardziej neutralna wersja języka, bez mocnych akcentów i skomplikowanych idiomów.

Przykłady uproszczeń:

I reckon it’s a bit dodgy (BrE) ➡️ I think it’s risky (Global English)

I wanna grab a bite (AmE) ➡️ I want to eat something (Global English)

To zależy! Jeśli uczysz się angielskiego, wybierz wersję, którą będziesz częściej używać. Brytyjski angielski dominuje w Europie i jest standardem w międzynarodowych instytucjach. Z kolei amerykańska wersja jest popularniejsza w popkulturze, filmach i w biznesie.

Bez względu na wybór, najważniejsze jest, by być konsekwentnym – mieszanie obu wersji w jednym tekście może wyglądać dziwnie.

Język angielski to klucz do sukcesu w dzisiejszym świecie. Niezależnie od tego, czy podróżujesz, rozwijasz swoją karierę, czy chcesz mieć dostęp do globalnej wiedzy – angielski otwiera przed Tobą mnóstwo możliwości.